عسل طبیعی سرشار از ویتامین، مواد معدنی و آنتیاکسیدان است، به همین دلیل تقاضا برای عسل زیاد است. این تقاضای زیاد، باعث افزایش تولید و فروش عسلهای تقلبی شده است. از این رو، مشتریان و دوستداران عسل به دنبال راهی کمهزینه، آسان و بیخطر برای تشخیص عسل طبیعی هستند. شیوههای ارائه شده برای تشخیص عسل طبیعی، متعدد و در بیشتر موارد غیردقیق و غیرکاربردی هستند و باعث گمراهی خریداران میشوند. یکی از این شیوهها، استفاده از کبریت است. تشخیص عسل طبیعی با کبریت باوری اشتباه است که در بین مردم رواج پیدا کرده است. در این مقاله به شیوهی تشخیص عسل طبیعی با کبریت و با آتش میپردازیم.
آتش گرفتن عسل طبیعی
تشخیص عسل طبیعی با کبریت و آتش تقریبا دو شیوهی نزدیک به هم اما متفاوت هستند. مبنای این دو شیوه رطوبت موجود در عسل است.
تست عسل طبیعی با کبریت
آیا عسل تقلبی فقط از شکر و آب درست شده است: در شیوهی تشخیص عسل طبیعی از تقلبی با کبریت، ابتدا نوک کبریت را در عسل فرو میکنند تا آغشته به عسل شود، بعد همان کبریت را به باروت میکشند تا روشن شود. اگر کبریت روشن شود، عسل طبیعی و اگر روشن نشود عسل تقلبی است. دلیل این باور هم این است که عسل تقلبی از آب و شکر درست شده و رطوبت موجود در آن، مانع از روشن شدن کبریت میشود. اما نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که عسلهای تقلبی الزاما فقط از آب و شکر درست نشدهاند و ممکن است رطوبت زیادی نداشته باشند و نکتهی مهمتر اینکه عسلهای طبیعی هم مقداری رطوبت دارند. بنابراین این شیوهی مطمئنی برای تشخیص عسل طبیعی نیست.
تست عسل طبیعی با سوزاندن
همهی عسلهای طبیعی رطوبت دارند: شکل دیگر تشخیص عسل طبیعی، سوزاندن آن است. برای این منظور تکهای پنبه را به عسل آغشته میکنند و بعد کبریت روشن را زیر آن میگیرند. اگر پنبهی آغشته به عسل، آتش گرفت، عسل طبیعی و اگر آتش نگرفت عسل تقلبی است یعنی آب داخل عسل هست. اما همانطور که گفته شد عسل طبیعی هم مقداری رطوبت دارد، حتی گاهی ۱۵ تا ۲۰ درصدِ عسل طبیعی، آب است.
میزان رطوبت موجود در عسل، بسته به منطقهای که در آن تولید شده، متفاوت است. مثلا عسل بهارنارنجی که در شمال کشور تولید میشود، معمولا رطوبت بیشتری نسبت به سایر عسلها دارد؛ بنابراین ممکن است با این روش تشخیص، به عنوان عسل تقلبی معرفی شود.
گاهی هم عسل طبیعی را زودتر از وقتش، برداشت میکنند و این کار باعث افزایش رطوبت موجود در آن میشود؛ در نتیجه با اینکه عسل طبیعی است اما پنبهی آغشته به عسل، نمیسوزد.
از این رو، تشخیص طبیعی بودن عسل، با کبریت و آتش، راه مطمئن و دقیقی نیست.
زنبورهایی که عسل تقلبی تولید میکنند: نکتهی حائز اهمیت دیگر این است که بخش عمدهای از عسلهای تقلبی را زنبورها تولید میکنند. بدین شکل که این زنبورها به جای گل، از شکر، آب و انواع شربتها تغذیه میکنند. عسلی که این زنبورها تولید میکنند، از نظر رطوبت، آب و سایر خصوصیات، کاملا شبیه به عسل طبیعی است و به هیچوجه قابل تشخیص با کبریت و آتش نیست.
سخن پایانی
امروزه با عسلهای مصنوعی و تقلبی زیادی که در بازار هست، تشخیص عسل طبیعی به موضوعی مهم تبدیل شده است؛ البته بدیهیست که در بازار پر رونق عسل، قیمت عسل طبیعی از سایر عسلها بیشتر است. برای تشخیص عسل طبیعی راههای گوناگونی ارائه میشود. برخی بر این عقیده هستند که بسیاری از این راهها گمراهکننده هستند و احتمالا فروشندگان عسلهای تقلبی آنها را رواج میدهند. البته در دنیای پیشرفته و متکی به علم، بررسی و ارزیابی این شیوههای تشخیص، کار سخت و پیچیدهای نیست. تشخیص عسل طبیعی با کبریت از شیوههای غیرقابل اتکاست که درصد خطای بالایی دارد.