اضطراب و استرس از شایع‌ترین مشکلات و بیماری‌های روانی است که افراد بسیاری با آن درگیر هستند. این دو حالت روانی میتوانند به بیماری‌ها و مشکلات جسمی گوناگونی نیز منجر شوند. شیوه‌های درمانی خاصی برای اضطراب و استرس وجود دارد. تجویز و مصرف داروهای شیمیایی یکی از راه‌هاست. بسیاری اما در پی درمان‌های طبیعی هستند. عسل یکی از این مواد طبیعی است که مصرف آن به درمان اضطراب و استرس کمک میکند. عسل حاوی مواد معدنی و ویتامین‌هایی طبیعی است که در کاهش استرس و اضطراب موثرند. از سوی دیگر در عسل، اسید آمینه‌هایی وجود دارد که در کاهش هورمون‌های استرس و افزایش هورمون‌های شادی در بدن موثر هستند. در این مقاله، به درمان اضطراب و استرس با عسل می‌پردازیم.
تفاوت استرس و اضطراب
پیش از پرداختن به خواص عسل برای درمان اضطراب و استرس به تفاوت بین این دو واکنش احساسی می‌پردازیم. تفاوت کوچک و ظریفی بین استرس و اضطراب وجود دارد. ممکن است فردی دچار استرس باشد اما تصور کند اضطراب دارد و یا برعکس. استرس به محرکی خارجی وابسته است: این محرک‌ها میتوانند کوتاه‌مدت یا بلند مدت باشند مانند ضرب‌الاجل کاری یا ناتوانی در انجام کار یا ابتلا به یک بیماری مزمن. برخی از علائم و نشانه‌های استرس عبارتند از: خستگی، مشکلات گوارشی، اختلال در خواب و تحریک‌پذیری.
اضطراب نگرانی مداوم و بیش از حد است: در اضطراب حتی اگر عامل استرس‌زایی هم وجود نداشته باشد باز فرد احساس ناخوشایندی دارد و علائم اضطراب را تجربه میکند. اضطراب علائمی مانند خستگی، عدم تمرکز و تحریک‌پذیری دارد.
درمان اضطراب با عسل
همان طور که ذکر کردیم اضطراب میتواند برای مدتی طولانی فرد را درگیر کند اما استرس ممکن است با رفع عامل بیرونی از بین برود و یا کاهش پیدا کند. برای درمان اضطراب نیاز به تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی است. ویتامینها و مواد معدنی به افزایش انرژی و بهبود خلق و خو کمک می‌کنند. این ریزمغذی‌ها در کاهش اضطراب و استرس موثر هستند. عسل سرشار از این مواد (ویتامینها و موادمعدنی) است. ریزمغذی‌های موجود در عسل اضطراب را کاهش می‌دهند: عسل ویتامینها و مواد معدنی فراوانی دارد که برای کاهش اضطراب و استرس مفید هستند. در ادامه، برخی از مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در عسل و چگونگی تاثیر آن‌ها بر کاهش استرس را بیان میکنیم.
مواد معدنی: منیزیم برخی تحقیقات رابطه‌ی بین کمبود منیزیم و اضطراب را نشان داده است. اضطراب باعث افزایش دفع منیزیم از بدن میشود و کمبود منیزیم نیز استرس و اضطراب را افزایش میدهد. جبران کمبود منیزیم توانایی سیستم عصبی را برای مقابله با استرس بالا می‌بَرد. بدن برای عملکرد درست مغز، سیستم عصبی و انتقال دهنده های عصبی به منیزیم نیاز دارد. بنابراین منیزیم موجود در عسل از این طریق میتواند اضطراب را کاهش دهد. روی اضطرابِ طولانی مدت باعث کاهش ماده‌ی معدنی روی در بدن میشود. کمبود این ماده‌ی معدنی مشکلات متعددی در بدن ایجاد میکند. روی یکی از مواد تشکیل‌دهنده‌ی عسل است؛ بنابراین مصرف عسل به افزایش میزان روی در بدن کمک میکند و باعث کاهش اضطراب و مشکلات ناشی از آن میشود.
ویتامینها:ویتامین D بین سطح پایین ویتامین D و میزان بالای اضطراب ارتباط وجود دارد. عسل سرشار از ویتامین D است که می تواند با تامین این ویتامین مهم و مورد نیاز بدن به کاهش استرس و اضطراب کمک کند. ویتامین C اضطراب مزمن منجر به افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) میشود. ویتامین C کورتیزول اضافی تولید شده در زمان استرس و اضطراب را کاهش میدهد. کورتیزول کمتر، احساس استرس و اضطراب را کمتر میکند. بنابراین ویتامین C طبیعی موجود در عسل میتواند کاهش اضطراب و استرس را در پی داشته باشد. ویتامین E ویتامین E آنتی اکسیدانی طبیعی است. آنتی‌اکسیدان‌ها، رادیکالهای آزاد در بدن را کاهش می‌دهند. میزان بالای رادیکالهای آزاد میتواند منجر به استرس اکسیداتیو شود. استرس اکسیداتیو عدم تعادل بین رادیکالهای آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن است. هنگام استرس و اضطراب، بدن مقادیر زیادی ویتامین E مصرف میکند. عسل میتواند کمبود این ویتامین را در بدن جبران کند و در نتیجه‌ی آن اضطراب و استرس را کاهش دهد.
درمان استرس با عسل
همان‌طور که ذکر شد استرس و اضطراب رابطه‌ی نزدیک و تنگاتنگی با هم دارند. استرس و اضطراب نه تنها خودشان احساس‌های ناخوشایندی هستند بلکه منشا بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها هستند. عسل می تواند با تنظیم و کنترل هورمون استرس در کاهش این حس ناخوشایند و اضطراب‌آور موثر باشد.
عسل هورمون‌های استرس را کاهش میدهد: مهمترین هورمون استرس، کورتیزل است. هر چند ترشح این هورمون به هنگام استرس، ضروری است و در واقع واکنشِ دفاعی بدن در مقابل استرس است اما میزان زیاد این هورمون به بدن آسیب می‌رساند و بر روی خلق و خو تاثیر منفی می‌گذارد. اسید آمینه‌هایی در عسل وجود دارند که به تنظیم و تعادل هورمون‌ها به‌خصوص هورمون کورتیزول کمک میکند و باعث کاهش استرس می‌شوند.
عسل هورمون شادی را افزایش میدهد: تریپتوفان اسید آمینه‌ای ضروری و مهم است که به افزایش تولید هورمون شادی در بدن کمک میکند. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند کاهش مصرف تریپتوفان میتواند برخی از کارکردهای مغز را که تأثیر زیادی روی احساس شادی و خوشحالی دارند، مختل کند.
سروتونین هورمون شادی: سروتونین به هورمون شادی معروف است. اگر میزان سورتونین در بدن کم باشد، مشکلات زیادی در بدن ایجاد می شود از جمله‌ی این مشکلات احساس اضطراب و استرس است. کاهش سطح تریپتوفان منجر به کاهش سطح سروتونین در مغز میشود و اختلال در کارکرد سروتونین میتواند به اختلال‌های روانی از جمله استرس، اضطراب، افسردگی و رفتارهای وسواسی منجر شود. یکی از اسید آمینه‌های موجود در عسل طبیعی تریپتوفان است که به افزایش تولید سروتونین در مغز کمک میکند. تعادل و میزان کافی سروتونین باعث کاهش استرس میشود.
سخن پایانیاسترس و اضطراب از مشکلات مهم زندگی امروزی است و مدیریت استرس و اضطراب برای داشتن یک زندگی سالم ضروری است. ویتامینها و مواد معدنی میتوانند در کنترل اضطراب و استرس تاثیرگذار باشند. عسل از جمله مواد طبیعی است که طیف گسترده‌ای از ویتامین‌های طبیعی و مواد معدنی دارد که در تنظیم خلق و خو و کاهش استرس و اضطراب موثر هستند. علاوه بر این، برخی اسید آمینه‌ها برای کاهش استرس و اضطراب در بدن ضروری هستند. اسید آمینه‌های موجود در عسل، از جمله اسید آمینه‌ی تریپتوفان، به کاهش هورمون استرس (کورتیزول) و افزایش هورمون شادی (سروتونین) کمک می‌کنند.
